Ντοπιολαλιές

10 Δεκεμβρίου, 2012

ΚΕΦΑΛΛΟΝΗΤΙΚΟ    ΓΛΩΣΣΑΡΙ


Αβαδέ  ( το )     =     Συνάντηση, ραντεβού

Αβαλίδος     =     Άμυαλος, απερίσκεπτος, επιπόλαιος

Αγγειό     =    Δοχείο   (  Και δοχείο νυκτός )            

Αγγειοπλήτης     =     Πανί καθαρισμού αγγειών  ( Σφουγγάρι )

Αγιόπαιδο     =     Παιδί του δρόμου

Αγλιά     =     Αλίμονο

Αγλοίμονος     =     Πλεονέκτης         

Αδράχτη  & ( Σφοντύλι )     =     Ξύλινο εργαλείο για γνέσιμο μαλλιού ( Αντίβαρο αδραχτιού )

Αϊπάνου     =     Επάνω

Αλαξοΐτερο     =     Ζευγάρι με το ένα διαφορετικό από το άλλο

Αλάργου – Αλάργα     =     Μακριά              

Αμπαδάρω     =     Λαβαίνω υπ΄ όψη- Υπολογίζω

Αμποδάω     =     Εμποδίζω

Αμποτες     =     Μακάρι

Αμπώνω     =     Σπρώχνω

Ανάσβολα     =     Άβολα - Ανάποδα - Στραβά – Δύσκολα

Ανεμορπή     =     Ριπή ανέμου                      

Αντένω     =     Μπλέκω κάπου – Πιάνομαι

Αντζες     =     Γάμπες 

Αντιστέλι     =     Υποστήριγμα – Πουντέλι

Ανώρως     =     Ενωρίς – Έγκαιρα

Ανώφλι     =     Το πάνω μέρος στο κούφωμα της πόρτας

Αξαίνω     =     Μεγαλώνω

Απανταίνω     =     Συναντώ

Απίκουπα     =     Ανάποδα

Απλάδενα     =     Μεγάλη πήλινη βαθιά πιατέλα 

Άπλερο     =     Αδύναμο

Αποδιαλεούρια     =     Τα υπόλοιπα της διαλογής

Αρκουμαίνομαι     =     Αφουγκράζομαι – Κρυφακούω – Ακούω προσεκτικά 

Αρμάρι     =     Ντουλάπι

Ασκινοκάρα     =     Είδος φυτού με βολβό

Ατζάρδο     =     Επικίνδυνο – Ριψοκίνδυνο – Θαρραλέο τόλμημα

Ατούρες     =     Οι οργανικές διαταραχές λόγω εγκυμοσύνης

Αφιδεύομαι     =     Εμπιστεύομαι

Αφριά     =     Αφρός

Βάζο     =     Ανθοδοχείο

Βαϊζω     =     Λυγίζω από βάρος – Κάνω κοιλιά

Βαντάκα     =     Μπόγος από ρούχα

Βασιλοκουτσούνα     =     Ασκινοκάρα σαν γούρι πρωτοχρονιάς

Βατσέλι     =     Μονάδα μετρήσεως αγροτικών προϊόντων

Βεγγέρα     =     Γιορτή - Δεξίωση

Βελέσι     =     Φουστάνι μακρύ – Μακριά φούστα

Βελινολόγος     =     Θήκη βελονιών ραψίματος

Βερβελίθρες     =     Περιττώματα  της γίδας

Βεργολυγάει     =     Λυγίζει εύκολα – Ευλύγιστο

Βέσβελο     =     Νήπιο – Μικρό παιδί  

Βολυμόπεννα     =     Μολύβι

Βουτσί     =     Βαρέλι ( Ξύλινο κρασοβάρελο )

Βρακοζώνι ( το )     =     Ζωνάρι

Βυζικατώρι     =     Κατάπλασμα - Έμπλαστρο

Γαζόνι     =     Γυάλινος βόλος

Γαμπάς     =     Χοντρό σακάκι,  παλτό

Γατσούλι     =     Μικρό γατάκι

Γιακέτα      =     Ζακέτα - Σακάκι

Γιωμένος     =     Κακός – Αιμοβόρος – Δύστροπος

Γιώνω     =     Αλλάζω χρώμα από το κακό μου - Πρασινίζω 

Γκαινιάζομαι     =     Αποκτώ – Προμηθεύομαι

Γκιάζω                 =     Αγγίζω

Γκιώνης     =     Μεγάλη κουκουβάγια

Γκρούζω     =     Γουργουρίζω

Γλίδα     =     Βρωμιά

Γλιδιασμένος     =     Βρώμικος - Λερωμένος

Γλυκί     =     Υπερβολικός θυμός μέχρι παραλογισμού

Γλυκοσαλιάζω                 =     Ευχαριστιέμαι - Νιώθω ευτυχής

Γνέθω ( μαλλί )     =     Φτιάχνω νήμα από μαλλί

Γνέμα     =     Νήμα

Γόμπος     =     Καμπούρης

Γρουμπανιά     =     Γροθιά

Γρουμπούλι     =     Σκληρός όγκος

Δελέγκου     =     Γρήγορα                 

Δεούτελο     =     Άχρηστος - Βλάκας - Ανίκανος

Διακονιάρης     =     Ζητιάνος

Διάσονας     =     Καλόγερος - Δοθιήνας

Δικάει  ( Δεν δικάει )     =     Φτάνει - Είναι αρκετό  ( Δεν είναι αρκετό )

Εδεκεί  -  Εδεκειπέρα     =     Εκεί                              

Εδεπά     =     Εδώ

Ζαβό     =     Λοξό

Ζαγκουλισμένο     =     Στραβωμένο

Ζόρκος     =     Γυμνός

Ζούδι – Ζούδιο     =     Ζώο

Ζουρλός  ( ή )     =     Τρελός - Παλαβός  ( ή )

Ζυφολεμονιέρα     =     Λεμονοστύφτης

Ζυφολέμονο     =     Στυμμένο λεμόνι

Ζυφτάρι     =     Μούσκεμα

Ητονε     =     Ήταν

Θυληκώνω     =     Συναρμολογώ, δένω, κουμπώνω

Ικόμοδα     =     Τα άβολα  ( Οι ταλαιπωρίες )                                  

Ιχιά     =     Πολύ λίγο - Πολύ μικρό κομμάτι

Κάβολε     =     Κουνουπίδι

Καθίκι     =     Δοχείο νυκτός

Καθίκλα     =     Καρέκλα

Καϊδός  ( ή )     =     Αλλήθωρος  ( η )

Καϊνέλο     =     Λεκάνη

Κακιώνω     =     Κακίζω

Κακόκρανη ( ος )     =     Άσχημη ( ος )

Καλαθούρι     =     Καλάθι

Καλαμαντάνα     =     Ψηλή και αδύνατη γυναίκα

Καμιζόλα     =     Βαμβακερό, κοντό ανδρικό σακάκι

Καντινάτσος     =     Σύρτης

Καντινέλα     =     Πήχης πού κρατάει ανοικτά τα παραθυρόφυλλα

Καντούνι     =     Σοκάκι, μικρό δρομάκι, στενό

Καούνι                 =     Πεπόνι

Καπέτα     =     Χτένισμα ανδρικό με χωρίστρα και φράντζα

Καραμπάνα     =     Το κουτσό ( Παιχνίδι )

Καραπατάλια     =     Μεγάλη φασαρία

Καρατάρω     =     Υπολογίζω - Εκτιμώ μία κατάσταση, έναν χαρακτήρα

Καρμανιόλα     =     Μπαστούνι από κορμό με πλεγμένα κλαδιά

Καρμανιόλα     =     Κρεμάλα 
Καρονιάζω     =     Στεγνώνει το στόμα μου

Καροτσάμπελη     =     Αυτοκινητάδα

Κάρπης     =     Κατεργάρης, ψεύτικος

Κασσέλα     =     Μικρό μπαούλο για φύλαξη ειδών

Κατακλείδι     =     Το σαγόνι

Καταράχτης     =     Καταπακτή από την κατοικία στο κατώι

Καταριχώματα     =     Θεμέλια         

Κατζέλο     =     Συρτάρι

Κατράμι     =     Πίσσα

Κατσαπρόκος     =     Ζουμπάς για καρφιά

Κατσούλι     =     Σκουφί

Κατώϊ     =     Αποθήκη κάτω από την κατοικία

Κατώφλι     =     Το κάτω μέρος στο κούφωμα της πόρτας

Καυκιά     =     Πέτρινο γουδί

Καυτρίλα     =     Η καμένη, καρβουνιασμένη άκρη του φυτιλιού

Καυτρίλες     =     Οι αναμμένες σπίθες από ξύλα ή κάρβουνα

Κάψα     =     Ζέστη

Καψιώνω     =     Ζεσταίνομαι

Κενώνω     =     Σερβίρω

Κήφακας     =     Κηφήνας     

Κιάκια     =     Σπίρτα

Κιαλάρω     =     Παρατηρώ προσεκτικά

Κιντινάρι     =     Εκατοντάδα

Κιπησίρι     =     Κιμωλία

Κλανιόλα     =     Συσκευή για διοχέτευση των σωματικών αερίων έξω

Κλήρα     =     Τα θορυβώδη παιδιά  ( Άτακτα )

Κλινάρι     =     Κρεβάτι ( Κλίνη )

Κλινάρης     =     Κλινήρης

Κλιτσινάρια     =     Μακριά και πολύ αδύνατα πόδια

Κλωνά     =     Κλωστή

Κλωνί     =     Κόκκος

Κλωσσίδι – Γλωσσίδι     =     Καμπανιστήρι  ( Το χερούλι της καμπάνας )

Κλώστης     =     Μεταλλικό εργαλείο για γνέσιμο μαλλιού

Κογιονάρω     =     Κοροϊδεύω

Κοιλίδι      =     Αφαλός

Κοκκινοπήλι     =     Κοκκινόχωμα

Κολέτο     =     Γραβάτα - Παπιγιόν

Κομιντόρο     =     Ντομάτα

Κομό     =     Έπιπλο με συρτάρια

Κόμοδα     =     Τα βολικά - Τα έπιπλα του σπιτιού

Κοντεζίνι – Μπικερίνι     =     Ποτήρι του λικέρ

Κοντζά μου ( άντρας )     =     Μεγάλος  ( Μεγάλωσες - Έγινες άντρας )

Κόρδα     =     Ρίζα φυτού

Κορέλι     =     Χάντρα

Κόριζας  (Βγάλε τον κόριζα)     =     Ασθένεια λαιμού πουλερικών  ( Σκάσε )

Κορκοσούρα     =     Κουτσομπόλα

Κόρο     =     Χορωδία

Κόρπος  ( Έπαθε κόρπο )     =     Αποπληξία – Εγκεφαλικό - Συμφόρηση  

Κουάδρο     =     Κάδρο

Κουγιάμπαλο     =     Αποβλακωμένος γέρος

Κούδα     =     Κιλότα

Κουκαρίτσα     =     Κατσαρίδα

Κουλιμέντα     =     Κομπλιμέντα

Κουλούμι     =     Σωρός

Κούπωμα     =     Πώμα

Κουπώνω     =     Σκεπάζω - Βάζω πώμα - καπάκι

Κουρβουλιασμένο     =     Ξερό – Δύσκαμπτο – Καμένο 

Κούρβουλο     =     Κλήμα αμπελιού - Κούτσουρο

Κουρλαμάδα     =     Τρέλα

Κουρλός  ( ή )     =     Τρελός  ( ή )

Κούρνια     =     Χώρος που κοιμούνται κότες ή πτηνά

Κουρούπα     =     Καραφλή

Κουρούπι     =     Πήλινο δοχείο χωρίς χερούλια

Κουρουπώνω     =     Κλαδεύω

Κουρταλάω     =     Κροταλίζω – Ταράζω

Κούρτη     =     Περίφραγμα

Κουσουνέλο     =     Επιτοίχεια θήκη για υλικά ραψίματος

Κουτάω     =     Τολμώ

Κουτούμανος     =     Παιδοβούβαλος

Κουτουπώνω     =     Αρπάζω

Κουτουρού     =     Τυχαία - Βγαλμένο από το μυαλό

Κούτρα     =     Κεφάλι

Κουτρούλα     =     Κουρεμένος με  την ψιλή μηχανή

Κούτσαυλος  ( η )     =     Κουτσός ( η )

Κουτσούνα     =     Κούκλα

Κούχτιο     =     Ανθρώπινο ερείπιο

Κόφα     =     Μεγάλο, ψηλό κοφίνι

Λαγγεύω     =     Σαλεύω

Λαγουρέντες     =     Βοηθός χτίστη – τεχνίτη

Λαμπικάρω     =     Καθαρίζω – Ραφινάρω

Λαμπίκος     =     Πεντακάθαρος       

Λαμπουτσάρω                 =     Πατάω ( τσαλαβουτάω ) σε νερά

Λαστικιέρα     =     Σφεντόνα

Λάτα     =     Τενεκεδένιο δοχείο

Λατινιέρης     =     Λευκοσιδηρουργός 

Λατός     =     Λευκοσίδηρος  ( Τενεκές )

Λιαρίζω     =     Τεμπελιάζω ( Στον ήλιο )

Λιγκόνι     =     Μερμήγκι

Λιγκονοφωλιά                 =     Μερμηγκοφωλιά

Λιθιά     =     Τοίχος λιθόκτιστος – Μάντρα – Ξερολιθιά

Λινός     =     Δεξαμενή για πάτημα σταφυλιών

Λιοστάσι     =     Ελαιώνας

Λόμπος     =     Λακκούβα με νερό

Λουβί     =     Σκελίδα σκόρδου

Λύχνος     =     Λυχνάρι

Μαγάρα – Μαγαρέλο     =     Διαολοθήλυκο - Πονηρή γυναίκα

Μαγαρισμένο     =     Πειραγμένο φαγητό από ποντικό - Μολυσμένο

Μαγερειό     =     Κουζίνα

Μαγκάδα και Μάγκος                 =     Χοντροφτιαγμένο ξύλινο τραπέζι

Μαζώνω     =     Μαζεύω - Συλλέγω

Μαϊτζέβελο     =     Ευκολοχείριστο

Μαλαφουρίζω      =     Μαλάζω

Μαλίνο     =     Κακιά αρρώστια  ( Κακό μαλίνο να σε φάει )

Μάμος      =    Γιατρός γυναικολόγος

Μαμούρα     =     Δούλα - Υπηρέτρια

Μαμουριό     =     Οι βαριές και βρόμικες δουλειές του σπιτιού

Μάνταλο     =     Πετούγια

Μαντραούρα     =     Μανιτάρι

Μάπα     =     Λάχανο

Μαστέλο     =     Στρογγυλή σκάφη πλυσίματος

Ματίζω     =     Ενώνω

Μελίδια     =     Μικρά κομματάκια ( Έγινε μελίδια )

Μεντέρι     =     Καναπές πού χρησιμοποιείτε για κρεβάτι 

Μερλί     =     Σπάγκος ψαρέματος

Μέσπολα     =     Μούσμουλο

Μεσσάλι     =     Τραπεζομάντιλο

Μετζάο     =     Βοηθητικός χώρος ισόγειος ή υπόγειος

Μικιάρω     =     Σημαδεύω

Μολέτα     =     Γάντζος ασφαλείας

Μόλος     =     Προκυμαία

Μορόπουλο     =     Κολοκύθι

Μοσκαρία     =     Μασκαράτα

Μουσκεύω – Μόσκιο     =     Υγραίνω ( Βάζω μέσα σε νερό )

Μουσκίδι     =     Μούσκεμα

Μουμούδι     =     Ψίχα των ξηρών καρπών

Μουντί     =     Βούρτσα  στρογγυλή  ( Υδροχρωματισμού )

Μουντίζω     =     Χρωματίζω με μουντί

Μουρδουλιά     =     Ακαταστασία - Βρωμιά - Ατσαλιά

Μουρτάρι     =      Μπρούτζινο γουδί                                     

Μουρταρόχερο     =     Γουδοχέρι

Μουσκλωμένος     =     Θυμωμένος ( Πεισματωμένος και αμίλητος )

Μουτσουτσούνια     =     Νάζια

Μπαγιασόν     =     Ανδρικό ψάθινο σκληρό καπέλο

Μπάλος     =     Λοστός 

Μπαμπάϊ     =     Μικρό έντομο

Μπαμπάουλας                 =     Μπαμπούλας

Μπαμπαφίοι     =     Δυσνόητο σχέδιο – Σκίτσο

Μπαμπόγρια     =     Κακάσχημη ρυτιδιασμένη γριά

Μπαμπόνι     =     Καρούμπαλο -  Εξόγκωμα

Μπαμπού     =     Θηλυκός μπαμπούλας

Μπαρμπούτα     =     Μάσκα

Μπασιά     =     Είσοδος

Μπαστελάμενος - η – ο     =     Καλοστεκούμενος - Όμορφος

Μπαταρισμένο     =     Γερμένο ( Έχει πάρει κλήση )

Μπατάρω     =     Γέρνω

Μπεκιάρης     =     Εργένης

Μπεμπεούρι     =     Παιδικό παιχνίδι

Μπισκαρία     =     Ψαραγορά

Μπιστικός     =     Έμπιστος βοσκός

Μπιστιού     =     Βερεσέ 

Μπλάτσο     =     Εξοστρακισμός  ( αντικειμένου )

Μποδιακό     =     Ποδαρικό

Μπόκολα     =     Μπούκλες 

Μπόλια     =     Πετσέτα

Μπομπόδανο     =     Μικροκαμωμένος άνθρωπος

Μπομποφάνειες     =     Πράξεις ή λόγοι για προβολή

Μπονώρα     =     Νωρίς

Μπότης     =     Στάμνα

Μπότσα     =     Μεγάλη μπουκάλα

Μπουγαρίνι     =     Φούλι διπλό

Μπουγιανάρια                 =     Μπατζάκια

Μπουγιάρω     =     Εκνευρίζομαι - Θυμώνω - Φούσκωμα καιρού

Μπούγιο     =     Μεγάλος όγκος 

Μπουζαδώρος     =     Τρύπα στην πόρτα για να μπαιζοβγαίνει η γάτα

Μπούζι     =     Πολύ κρύο - Ψυχρό

Μπουζουνάρα - Πουσνάρα     =     Τσέπη

Μπουθρακλάς      =     Βάτραχος

Μπουκούνι     =     Μικρό κομμάτι

Μπουλετί     =     Απόδειξη πληρωμής – Έγγραφο με κακά μαντάτα 

Μπούρδινο     =     Φτηνό ύφασμα

Μπούρι     =     Ούρηση

Μπουρίκι     =     Μπρίκι

Μπουρλιάζω ( τα κορδόνια )     =     Περνάω ( τα κορδόνια )

Μπουστίνα – Μασουρέττα     =     Θήκη μέσης για στερέωμα βελόνας πλεξίματος

Μπροστέλα     =     Ποδιά

Μυρούδια     =     Μυρωδικά - Αρώματα

Μυρσίνα     =     Μυρτιά

Μυστόππιτα     =     Μουσταλευριά

Νιβέλλο     =     Αλφάδι

Νίβω – Νίβομαι     =     Πλένομαι

Νικόμοδα     =     Αρρώστιες - Ταλαιπωρίες - Βάσανα

Νιμπιλαίος     =     Κακόγουστος – Ακαλαίσθητος

Νιονιό     =     Μυαλό

Νόνα     =     Γιαγιά

Νόνος     =     Παππούς

Νταντανίζω     =     Τραντάζω

Ντεμέλα     =     Μαξιλαροθήκη

Ντερίνα     =     Σουπιέρα - Γαβάθα

Ξαϊτεριασμένο                 =     Ζευγάρι από δύο διαφορετικά ομοειδή αντικείμενα

Ξαλλοιώς     =     Αλλιώς

Ξαμώνω     =     Σηκώνω το χέρι με σκοπό να κτυπήσω ( Να επιτεθώ )

Ξασηκώνω     =     Αντιγράφω

Ξεμπάχαλο     =     Χαστούκι

Ξεμπουζακώνω     =     Αντικαθιστώ φθαρμένο κομμάτι

Ξεμπουρίζω     =     Ξεμυαλίζω         

Ξεμποχειλιάζω     =     Ξεχειλώνω

Ξεμποχειλιασμένο     =     Ξεχειλωμένο

Ξενούρα     =     Επισκέπτες - Φιλοξενούμενοι

Ξεντρέλιαστος     =     Αποσυντονισμένος – Πλήρως απορυθμισμένος

Ξεπατικώνω     =     Αντιγράφω πάνω σε διάφανο χαρτί   

Ξεπυρίζω     =     Βγάζω τον πύρο

Ξεραθυμάω     =     Επιθυμώ ( Τρώγω με ευχαρίστηση κάτι που είχα επιθυμήσει )

Ξεσκλίζω – Ξεσκλάω     =     Ξεσχίζω

Ξεστελιάζω     =     Αποσυναρμολογώ  -  Διαλύω

Ξεσφαΐζομαι     =     Στραβολαιμιάζω

Ξετιμώνω     =     Καθορίζω τιμή – αξία

Ξετιμωτής     =     Εκτιμητής

Ξυλάρμενος     =     Αρμενίζει χωρίς πανιά – Ολομόναχος – Παντέρημος

Ξυλίζω                 =     Δέρνω με βέργα ή με το χέρι 

Ολόρτος  ( ο )     =     Όρθιος  ( ο )

Οντες     =     Όταν

Οξάκι     =     Σκασιαρχείο από το σχολείο

Οργιό     =     Πολύ κρύο – Τσουχτερό κρύο

Ορμηνεύω     =     Συμβουλεύω

Ορμήνια     =     Συμβουλή

Ούρτο     =     Εμετός ( Μούρτε να κάμω ούρτο )

Παδέλα     =     Πήλινο σκεύος μαγειρέματος

Παδέλι     =     Μικρό πήλινο σκεύος

Πακιό     =     Αδύναμος χαρακτήρας – Χωρίς ζωντάνια

Παντόφολες     =     Παντούφλες 

Παπάουλα     =     Όρχεις

Παραζούζουλο     =     Ακανόνιστο - Σωματικά ατελές

Παραλέκατο ( ος )     =     Άσχημο -  Βλαμμένο ( ος ) - Ελλιπές

Παραμπαστός     =     Ο ξένος που μένει στο σπίτι, ο φιλοξενούμενος

Παραργατάρω     =     Συναγωνίζομαι

Πάστρα     =     Καθαριότης

Πατικωμένο     =     Πατημένο - Πιεσμένο

Πατσαβούρα     =     Πανί καθαρισμού - Παλιόπανο - Παλιογυναίκα

Πατσανάτσα     =     Παλαβομάρα,  αστείο

Περγουλιά     =     Κληματαριά         

Πέρονας     =     Μεγάλο τετράγωνο καρφί

Περπέρο ( η )     =     Πολυλογού – Ζωηρή

Πετουρίνα     =     Πέτο σακακιού

Πεύκι     =     Κουρελού

Πιγκιόνι – Μπικιόνι     =     Κύπελλο

Πίγκος     =     Κασμάς

Πιθώνω     =     Αφήνω - Ακουμπάω κάτι κάπου

Πικατάρατος     =     Δαίμονας

Πινιάτα     =     Χάλκινη κατσαρόλα με σφαιρική βάση

Πινομή  ( Για πινομή σου )     =     Χάρη - Χατίρι  ( Για χάρη σου )

Πίργια     =     Χωνί

Πιτίζω     =     Καταβρέχω

Πιτιτέλια     =     Νόστιμα μεζεδάκια - Ορεκτικά

Πλιθάρι     =     Πιθάρι

Ποδεμή     =     Υπόδηση

Ποδένομαι ( Ποδένω )     =     Φοράω παπούτσια

Ποδόχι     =     Δεξαμενή υποδοχής ζωμού σταφυλιών

Πομπές     =     Ντροπές  ( Απορρέουν από κακοήθεις / άτιμες πράξεις )

Πορταδέλα     =     Το κομμάτι του μεντεσέ πού βιδώνετε στην πόρτα

Πορτοθούρο  ( ης )     =     Αυτή ( ός ) πού πηγαίνει από πόρτα σε πόρτα ( Κουτσομπόλα )                              

Πορτόνι     =     Πόρτα αυλής

Ποστιάζω     =     Τακτοποιώ

Πουλακίδα     =     Μικρή κότα - Πουλάδα

Πούλιο / Πουλιότερο     =     Καλύτερα  ( Πούλιο ναι … = Είναι καλύτερα … )

Πούντα     =     Κρυολόγημα

Πουντέλι     =     Στήριγμα

Πούπετα     =     Πουθενά

Πούρβερη     =     Πούδρα

Πρεβεράτζιο     =     Φιλοδώρημα – Πουρμπουάρ

Πρετσεσιό     =     Έξοδος για βόλτα

Πρισκάλια     =     Αμυγδαλές                    

Πρόκα     =     Καρφί

Προκάνω     =     Προλαβαίνω

Προστελεύω ( -εται )     =     Μένει - Περισσεύει ( Δέν τσή προστελεύεται τίποτα )

Προσφάϊ – Προσμπούκι     =     Το συνοδευτικό του ψωμιού στο κολατσιό

Προσφόλι     =     Φόλι

Πρωτολούβι     =     Ο πρώτος ώριμος καρπός

Πυρί  ( Τον πήγε πυρί )     =     Ευκοιλιότητα

Πυροστιά     =     Στήριγμα μαγειρικού σκεύους στη φωτιά

Ραμολιμέντο     =     Αδύναμος ( η ) – Ευαίσθητος

Ραμπαούνι     =     Τριπλός γάντζος

Ρεβεράντσα     =     Υπόκλιση

Ρεβερίρω     =     Υποκλίνομαι

Ρεγάλο                 =     Δώρο - Φιλοδώρημα

Ρεκλάμα     =     Διαφημιστική πινακίδα ( Διαφήμιση )

Ρέμπελος     =     Ανεξάρτητος  ( Παρεμφερές του αλήτη )

Ρεμπούλιο     =     Χοντρό χαλίκι - Σκύρο - Απάσβεστα – Μπάζα

Ρεντίκολο     =     Ρεζίλι

Ρεουλίζει     =     Στάζει  ( Ρεουλίζουνε τά σάλια του )

Ρέου-ρέου     =     Λίγο-λίγο  ( Σιγά-σιγά )

Ρεπετάλια     =     Σμπαράλια - Διαλυμένο - Κομματιασμένο

Ρεπόσο     =     Ανάπαυση  ( Με το ρεπόσο του =  Με το πάσο του )

Ρεστέλο     =     Πρόχειρη πόρτα αυλής η φράχτη

Ρετσέτα     =     Συνταγή    

Ριπίζω     =     Χύνω - Διασκορπίζω υγρό

Ροΐ     =     Επιτραπέζιο δοχείο λαδιού

Ροϊνάτσα     =     Μπάζα οικοδομής

Ρόκα     =     Κοντάρι σε σχήμα  Φ  για στερέωμα μαλλιού για γνέσιμο

Ροκέλο     =     Κουβαρίστρα

Ρομαντζίνα     =     Επίπληξη – Κατσάδα

Ροσοπίλια     =     Ανεμοπύρωμα ( Ερυθρά )

Ρούγκλα     =     Μύξα

Ρουμάνα     =     Μεγάλο μαρούλι

Ρουμπουλιά     =     Πτύελο – το φτύσιμο 

Ρουτζουκλάω     =     Πιτσιλίζω

Ρουφίχτρα     =     Δύνη θαλάσσης

Ρούφουλας     =     Ανεμοστρόβιλος

Σαγιαδόρος     =     Πετούγια πόρτας

Σαλαβρίχα     =     Σαμιαμίδι

Σαλαγάω     =     Καθοδηγώ ζώα

Σαλιαρίζω     =     Ερωτοτροπώ

Σαμάκι                 =     Ρουκέτα ( Βεγγαλικό )

Σαμούτσα     =     Μικρό σφυρί

Σάψαλο     =      Σαράβαλο – Άχρηστος – Πολύ γέρος

Σβιλάδα     =      Λιποθυμία – Απότομη πνοή ανέμου    

Σγούρνα     =      Γούρνα πέτρινη

Σέκιο   ( ≈ 20 Πίντες )     =      Μονάδα μέτρησης λαδιού-κρασιού

Σέμπρος     =     Καλλιεργητής κτήματος με ποσοστά

Σίκλος     =     Κουβάς

Σινί     =     Είδος ταψιού

Σιόρα     =     Γεροντοκόρη από Σόι

Σκαλούνι     =     Σκαλί

Σκαμπέλο     =     Κομοδίνο   

Σκανταλέτο     =     Σκεύος μεταφοράς αναμμένων κάρβουνων

Σκαρτσούνια     =     Κάλτσες

Σκατζιά     =     Ράφι τοίχου

Σκάτουλα     =     Κουτί

Σκαφίδι     =     Σκάφη ξύλινη για ζύμωμα

Σκιάζομαι     =     Φοβάμαι

Σκλήθρα     =     Αγκάθι - Ακίδα

Σκλιτσέτο     =     Κλύσμα

Σκορπέτσα – Σκορπετσαρία     =     Βρωμοπαρέα – Θορυβώδης νεολαία

Σκούβα – Σάρωμα     =     Σκούπα

Σκουληκουνιά     =     Τα πολλά παιδιά  ( Παιδομάνι )

Σκουρδουμπέλια     =     Τούμπες

Σκουτέλι     =     Μεγάλο μπολ

Σκουτί     =     Ρούχο- Σακάκι

Σκρώξιμο     =     Τσίμπημα - Κέντρισμα εντόμων

Σμπακιά  - Πετριά     =     Πέταγμα πέτρας                                                   

Σοτοβέλεσο     =     Κομπινεζόν

Σουράμενο     =     Αυτός που ακολουθεί τον άλλον σερνάμενος - Ζιζάνιο

Σουρτούκο     =     Χονδρό σακάκι - Αμπέχονο - Επενδύτης

Σπαβεντάρω     =     Τρομάζω

Σπαβέντο     =     Τρομάρα

Σπαλέτα     =     Εσάρπα - Σάλι

Σπετσιέρης     =     Φαρμακοποιός ( Φαρμακοτρίφτης )

Σπιτάτο     =     Σπιτικό

Στανιό  ( Με το στανιό )     =     Υποχρεωτικά  ( Με το ζόρι )

Σταφυλιώνας     =     Επιγλωττίδα           

Στουβάζω     =     Στοιβάζω - Πιέζω

Στουβιά     =     Θάμνος, αγκαθωτός

Στράτσα     =     Πανί καθαρισμού  ( Πατσαβούρα )

Στρίφτουλας     =     Σβούρα

Συλίντρεχος     =     Πολύ γρήγορος - Τρεχάτος

Συμπονεμάρα     =     Άσχημη – αηδιαστική μυρουδιά

Σύξυλος     =     Άφωνος

Συρταρέλια     =     Τσόκαρα

Συφτάνω  (Να μην συφτάσεις)     =     Προλαβαίνω να φτάσω ( Κατάρα = Να μην προφτάσεις )

Σφαή ( η )     =     Αυχένας - Σβέρκος

Σφαλάγγι     =     Αράχνη

Σφαλαγγουνιά                 =     Ιστός αράχνης

Σφάχτης     =     Πολύ δυνατός πόνος

Σφίγκλα     =     Καρφίτσα

Σφογγίζω – Σφουγγίζω     =     Καθαρίζω 

Ταπολιώρα     =     Πριν από λίγο

Τάραμα ( το )     =     Υπερβολικός θυμός

Ταταλιά     =     Φοινικόδεντρο         

Τάταλο     =     Χουρμάς

Ταύλα     =     Σανίδα

Ταφιάζω     =     Σκοτώνω και θάβω

Τεγκλώνω  ( τά )     =     Πεθαίνω

Τεζάκι     =     Πάγκος - Πάσο

Τεζάρω     =     Τεντώνω

Τελώνιο     =     Πονηρός δαίμονας - Πονηρό πειραχτήρι

Τζατζαμίνι     =     Γιασεμί

Τζιέρα     =     Όψης του προσώπου

Τότενες     =     Τότε

Τουβαέλι     =     Πετσέτα φαγητού

Τούμπουλα     =     Τούμπα

Τραγάτα     =     Καλύβι από κλαδιά πάνω σε δέντρο

Τραταμέντο     =     Κέρασμα

Τρατάρω     =     Κερνώ

Τρίτσα     =     Ψάθινο καπέλο

Τσάκα     =     Παγίδα – Φάκα – Δόκανο

Τσακουμάκι     =     Αναπτήρας

Τσακώνω     =     Αρπάζω – Πιάνω 

Τσαλαφός     =     Απρόσεκτος – Άτσαλος

Τσαπερδόνα     =     Τσαχπίνα - Ζωηρή, έξυπνη κοπέλα

Τσαρκαδώρος     =     Αυτός πού ψάχνει

Τσαρκαρεύω     =     Ψάχνω

Τσάσκα     =     Κύπελλο

Τσατσάρα     =     Χτένα

Τσάφος     =     Άγριος - Επιθετικός

Τσάχαλο     =     Σκουπίδι

Τσερέπα     =     Είδος φούρνου ψησίματος φαγητού

Τσιγκράω – Τσιγκρίζω     =     Πειράζω - Ενοχλώ

Τσιριμόνιες     =     Σκέρτσα - Υπερβολικές / Υποκριτικές ευγένειες 

Τσιριτζάντζουλες     =     Νάζια – Καμώματα

Τσιρλιό     =     Διάρροια

Τσουράπια     =     Πλεκτές κάλτσες 

Τσουρδέλα – Τσουρδέλι     =     Πεταχτή - Ζωηρή κοπέλα - Τσαχπίνα

Τσουρούνα     =     Άκρη - Μύτη ακρωτηρίου

Τσώπα     =     Μη μιλάς

Τσωπαίνω     =     Σωπαίνω

Φακιόλι     =     Μαντήλι κεφαλής για τις δουλειές

Φασινέλα ( ες )     =     Μικρό δέμα από σχισμένα ξύλα - Σχίζες 

Φάσκελο     =     Μούντζα

Φαστίδιο     =     Λιποθυμία

Φίντα     =     Ρεμπάρτα

Φιοριτούρα     =     Ανθοστολισμός – Διανθήσεις – Υπερβολικός καλλωπισμός

Φιόρο     =     Λουλούδι

Φιρίδα     =     Χαραμάδα

Φλαούνα     =     Λαγάνα

Φλάρης     =     Καθολικός παπάς

Φλάτα     =     Πτύελα        

Φορτσέρι     =     Μπαούλο

Φούζος     =     Το κέντρο της ρόδας του κάρου ( Άξονας )

Φουμάδες     =     Εξάψεις

Φούμπια     =     Η υποδοχή της ποτραδέλας στον τοίχο

Φουντάκι     =     Κατακάθι του καφέ

Φουντραδώρος     =     Στήριγμα του κλειστού φύλλου δίφυλλης πόρτας   

Φούρια     =     Βιασύνη 

Φουριόζος  ( α)     =     Βιαστικός  ( ή )

Φούρκα     =     Μανία

Φουρκαδέλα     =     Φουρκέτα

Φουρκί                 =     Πιθαμή                          

Φουρκισμένος     =     Μανιασμένος

Φουρνεζία     =     Πυρετός

Φτιασίδια     =     Καλλυντικά

Φύσουνας     =     Αετός  ( Κερώνω φύσουνα  =  Πετάω αετό )

Φώτολο     =     Φεγγίτης

Χαλαλοή     =     Φασαρία - Οχλαγωγία

Χαλέπεδο     =     Ερειπωμένο σπίτι

Χειμωνικό     =     Καρπούζι

Χολιάζω     =     Πεισμώνω - Θυμώνω

Χουμάω     =     Ορμάω - Επιτίθεμαι

Χρεία     =     Ανάγκη

Χρίζω     =     Λερώνω

Χτικιό     =     Φυματίωση

Χώρα     =     Πόλη – Η πρωτεύουσα

Ψάνα     =     Στάχυ ( σιταριού )

Ψαχουλέυω     =     Ψάχνω

Ψήστης     =     Σκεύος για καβούρδισμα καφέ η άλλων κόκκων

Ψυχούδι     =     Πρόσφορο στην εκκλησία για το συχώριο των πεθαμένων


’Ανασκαλεύοντας  στί  θύμισες  καί  μέ  τήν  ỏρμήνεια  φίλων  καρδιακών 

ό  Διονύσης  Χριστοφορατος  τού  Γεράσιμου  από τη χώρα,  συνέταξε  το  παρόν.


Δεν υπάρχουν σχόλια: